Diagnoza logopedyczna
pozwala na ocenę poziomu rozwoju mowy i umiejętności komunikacyjnych dziecka, rozumienia mowy, sprawności i budowy aparatu artykulacyjnego, a także innych funkcji, które są niezbędne dla prawidłowego rozwoju mowy dziecka. To proces mający na celu wykrycie nieprawidłowości, postawienie diagnozy i zaplanowanie terapii.
Wynikiem diagnozy logopedycznej jest ustalenie:
- etapu i poziomu rozwoju mowy;
- elementów procesu porozumiewania, które są opóźnione bądź zaburzone;
- przyczyn zakłóceń rozwoju mowy;
- prognozy dotyczącej dalszego rozwoju mowy.
PRZEBIEG BADANIA
Na wstępie logopeda ustala powód zgłoszenia, zaobserwowane trudności w rozwoju mowy, następnie przeprowadza wywiad z rodzicami dziecka.
Wywiad polega na zebraniu informacji o:
- przebiegu ciąży i porodu;
- stanie zdrowia dziecka po urodzeniu i w późniejszym okresie, sposobach karmienia;
- rozwoju motorycznym dziecka od urodzenia do momentu diagnozy;
- rozwoju zabawy i kontaktów społecznych, np.: ulubionych aktywności dziecka, relacji z rówieśnikami, korzystania z technologii informacyjnych;
- szczegółowe pytania dotyczą rozwoju mowy: głużenia, gaworzenia, czasu pojawienia się pierwszych słów, połączeń wyrazowych i zdań, gestu wskazywania, a także umiejętności posługiwania się mową w zabawie i sytuacjach społecznych;
- logopeda zadaje pytania o dotychczasową terapię logopedyczną dziecka i inne terapie, jeśli takie próby były podejmowane;
- analizie podlega udostępniona dokumentacja medyczna, np.: dotycząca zabiegów, hospitalizacji, książeczka zdrowia dziecka.
Nie wszystkie pytania padną podczas diagnozy logopedycznej. W zależności od zgłaszanego problemu, wieku dziecka, stanu zdrowia dziecka, planowanych lub istniejących konsultacji i badań logopeda uzupełnia wywiad o kwestie istotne dla rozwoju mowy i jej nieprawidłowości.
BADANIE LOGOPEDYCZNE OBEJMUJE:
W przypadku trudności w wymowie – najskuteczniejszym narzędziem do badania wymowy dziecięcej u małych dzieci jest rozmowa kierowana oraz zabawa z dzieckiem, dlatego też zajmuje ona dużo miejsca w toku przeprowadzonego badania. Logopeda bada wymowę wykorzystując również kwestionariusz obrazkowy.
W toku badania przeprowadza się również ocenę budowy narządów mowy, oddychania, połykania, słuchu fonemowego, kinestezji artykulacyjnej i pamięci słuchowej, a także prozodii i emisji głosu.
W przypadku podejrzenia opóźnionego rozwoju mowy i/lub zaburzeń rozwoju mowy badanie zasadnicze jest pogłębione o bardziej rozbudowane metody, techniki diagnostyczne i narzędzia do oceny trudności oraz zaburzeń rozwoju mowy. Są to testy badające rozumienie, umiejętność powtarzania i nazywania, zasób słownictwa, umiejętności odmiany wyrazów i tworzenia zdań, wymowę oraz sprawdzające jak dziecko używa mowy w sytuacjach społecznych oraz jak komunikuje się z innymi.
W trakcie diagnozy logopedycznej prowadzona jest obserwacja dziecka pozwalająca na zebranie dodatkowych informacji na temat sposobu i chęci nawiązywania kontaktu, rodzaju i sposobu zabawy, wykorzystywania innych form komunikacji (kontaktu wzrokowego, gestów, mimiki, posługiwania się komunikacją wspomagającą i/lub alternatywną).
OMÓWIENIE WYNIKU BADANIA:
Wizyta diagnostyczna kończy się potwierdzeniem lub wykluczeniem nieprawidłowości w rozwoju mowy oraz omówieniem kompetencji językowych i komunikacyjnych dziecka, w tym:
- aktualnego stanu rozwoju mowy;
- objawów i możliwych przyczyn zakłóceń;
- umiejętności i trudności komunikacyjnych;
- problemów artykulacyjnych;
- prognozy związanej z rozwojem mowy;
- zaleceń do terapii logopedycznej;
- zaleceń do pracy w domu.